Gaat de stekker er uit?
Buurtbewoner en Jan Eefje Tess van der Staal zet zich met hart en ziel in voor de buurt. Dat de meerderheid van de ondernemers tégen voortzetting van de BIZ stemde, was dan ook behoorlijk slikken. Hoe moet het verder met Jan Eef?
Door: Tess van der Staal
In mei 2009 verhuisde ik van BoLo naar De Baarsjes. Om de hoek, maar de waarheid is: ik was nog nooit op het Mercatorplein geweest. Mijn idee van de Baarsjes was als volgt: onveilig, getto, achenebbisj. Acht jaar later heb ik een nieuwe waarheid: nergens anders in Amsterdam wil ik wonen. De Baarsjes is mijn thuis, mijn wijkie, de Jan Eef mijn winkelstraatje. BoLo? Nee, bedankt.
Geef mij maar de Jan Eef
Ik geniet van de mix van mensen hier: oud, jong, ras-Amsterdammers en import-Amsterdammers, met tientallen achtergronden en tienduizenden verhalen. De mogelijkheden voor ondernemers, het ruime aanbod aan winkels, alles op loopafstand, en met veel mogelijkheden voor bewoners en ondernemers om zich in te zetten voor de buurt en die zó te kleuren als zij zelf mooi vinden. Ik voel me enorm betrokken bij onze buurt. Mede daarom schrijf ik inmiddels al ruim drie jaar met veel liefde stukken voor de website, krant en Facebookpagina van Winkelstraatvereniging Jan Eef.
Inzet voor de buurt
Nu zoeven we even door naar de rauwe werkelijkheid. Want alles dat de winkelstraatvereniging doet, staat op de tocht. De afgelopen jaren ontving Jan Eef verschillende financiële bijdragen, in allerlei soorten en maten. Denk aan een bijdrage van Stichting DOEN en innovatiegelden van de gemeente en het stadsdeel. Deze bijdragen zijn nodig om te kunnen doen wat we doen: om deze krant te maken, de Mercatormarkt te organiseren, leegstand in de buurt tegen te gaan, en feestverlichting te kunnen ophangen. Daarnaast is er een speciaal intranet voor de ondernemers opgericht, Chainels genaamd. Hierop kunnen de ondernemers contact houden met elkaar, maar ook met wijkagenten, buurtregisseurs en winkelstraatmanagers. Bijvoorbeeld als er dieven actief zijn, of wildplassers.
Jan Eef werft natuurlijk ook eigen inkomsten, bijvoorbeeld uit opdrachten. Daarnaast zetten professionals van ons team zich bij elkaar zo’n 7000 uur per jaar in voor de buurt. Dat doen we met veel liefde, en voor een kleine vergoeding. Zonder deze inzet was de buurt niet geweest waar we nu zijn.
BIZ
Helaas zijn de geldkraantjes de laatste jaren langzaam maar zeker dichtgedraaid. Alleen de BIZ (bedrijveninvesteringszone) was nog over. Een BIZ is een vorm van belasting die winkeliers en ondernemers in een afgebakend (winkel)gebied vijf jaar lang betalen aan de gemeente. De gemeente zorgt ervoor dat dit geld gebruikt wordt voor een samenhangend, veilig, schoon en sfeervol (winkel)gebied. Het is een investering in de buurt. De afgelopen jaren voerde Jan Eef die investeringen uit. Omdat de BIZ dit jaar afloopt, moesten ondernemers stemmen over een nieuwe BIZ. En helaas stemde 25% van de ondernemers tegen. Een mooie 35% stemde voor. Maar wat de BIZ écht de das om deed, was dat ruim 40% helemaal niet stemde.
Uiteenlopende redenen
Winkelstraatvereniging Jan Eef werd in 2010 opgericht door een groep bezorgde buurtbewoners en ondernemers. De aanleiding: de gewelddadige overval op een juwelierszaak waarbij de eigenaar, Fred Hund, om het leven kwam. Daarop volgden een hoop succesvolle acties om buurtbewoners te laten winkelen in hun eigen winkelstraat. De buurt bloeide de afgelopen zeven jaar op. Toch lijkt niet iedereen de waarde van Jan Eef te zien.
Een greep uit de gehoorde redenen om tegen te stemmen:
‘Ik veeg zelf mijn portiek wel.’
‘De BIZ zorgt niet voor meer klanten en omzet.’
‘Jan Eef doet nooit iets voor mij of mijn soort winkel.’
‘Ik vind de feestverlichting lelijk.’
‘Waar Jan Eef het geld van de BIZ aan uitgeeft, is niet duidelijk.’
Genoeg om over na te denken
Deze kritiek doet een Jan Eefje best een beetje pijn. Zeker omdat je bloed, zweet, tranen en heel veel vrijwillige tijd investeert. Tegelijkertijd moeten we ook luisteren naar deze kritiek. Hoe kan het dat het voor een groot deel van de ondernemers onduidelijk is wat onze toegevoegde waarde is? Zijn we de buurt te veel blijven benaderen vanuit de invalshoek van ‘2010’, terwijl die benadering voor nieuwe ondernemers niet meer aan de orde is?
Genoeg om over na te denken. Op sommige punten is het waarschijnlijk nooit voor iedereen goed. Zoals bij de feestverlichting, die nu al elk jaar 15000 euro kost. Niet iedere ondernemer kan een eigen lichtje krijgen. Dat is simpelweg niet te betalen. En willen we een sfeervol verlichte straat of een Jan Eef die op een kermis lijkt?
Terwijl het stof neerdaalt, wordt de toekomst van Jan Eef alsmaar onzekerder. Als de stekker er echt uit gaat, wat is dan de harde realiteit? Ik noem maar wat: einde krant, einde Mercatormarkt, exit feestverlichting, Facebookpagina uit de lucht en het merk Jan Eef, dat ons toch écht verbindt: foetsie.
Doorgaan
De beweging Ik Geef om de Jan Eef blijft voortbestaan, dat wel. Ook losstaande ondernemingen zoals BuurtCoöperatie Jan Eef zijn zelfvoorzienend en in staat om door te gaan. Maar toch. Wat zou ik graag zien dat we door konden gaan met het creëren van een knusse en prettige buurt.
Feit is en blijft dat er te weinig draagvlak vanuit de ondernemers is. Team Jan Eef is gewend zich voor liefdewerk oud papier in te zetten. Maar als het geld écht op is en het draagvlak onder je voeten verdwijnt, is de koek zo zoetjes aan ook op.
Dit artikel is geschreven voor de Jan Eef buurtkrant van mei 2017
Gerelateerde Posts
Over mijnen en migratie. In gesprek over roots en (niet) anders zijn →
Buurtpanel: Wie zou jij de Baarsjes willen laten zien? →
Wat je niet ziet, bestaat soms wel →
