Jan Eef-kerstverhaal
Niet lang geleden verscheen op de Facebookpagina van Jan Eef een oproep van buurtbewoner Tonnie van Doorn. Tonnie had bij het grofvuil een doos gevonden met daarin 100 prachtige, bijna antieke kerstballen. Hij had ze mee naar huis gekomen, schoongemaakt, zilvervisjes verwijderd, en toen begon hij zich toch af te vragen wat voor verhaal achter de doos vol kerstversiering schuilging. Samen met journalist Margot Pol ging hij op zoektocht. Hun verhaal verscheen in De Volkskrant. Aan Jan Eef vertelt Tonnie nu over de speurtocht naar de eigenaar van de kerstballen.
Had je meteen door dat je iets bijzonders had gevonden?
‘Eerst niet. Het was op een hoek van de Van Spilbergenstraat, en ik zag daar bij het grofvuil een oude doos van Philips kerstverlichting liggen met prachtige illustraties. Die was leeg, maar ik dacht dat hij in mijn werk als stylist nog wel eens van pas kon komen. Daarnaast stond een nog dichte bananendoos. Toen ik die openmaakte, zag ik de kerstballen. In alle kleuren. Ballen, vogeltjes, kerstmannen, alles wat je je maar kunt voorstellen.’
En toen dacht je: dit jaar heb ik een mooie kerstboom!
‘Ja, dat dacht ik eerst. Maar toen de doos een paar dagen bij me thuis stond, begon het toch te knagen. Er zaten ballen bij uit de jaren twintig tot en met de jaren zeventig. Iemand had die dus minstens vijftig jaar verzameld. Zou er een leven ten einde zijn gekomen? Wat zou er gebeurd zijn? En waarom waren die ballen zomaar aan de straat gezet? Toen dacht ik: ik wil dit samen met een journalist uitzoeken, maar ook wil ik een boom nog één keer optuigen zoals ‘ie er vele jaren uit moet hebben gezien bij de vorige eigenaar van de kerstballen. Als een soort eerbetoon.’
Waar begon de zoektocht?
‘Ik ben eerst samen met journalist Margot Pol gaan aanbellen bij de huizen rondom de plek waar we de doos hadden gevonden. Veel mensen deden open, maar niemand had een idee. Was er misschien iemand verhuisd? Na heel veel rondvragen en doorverwijzen kwamen we bij iemand terecht die wist dat er een dame was vertrokken, een paar weken eerder. Dat was precies toen ik de doos had gevonden, dus dat zou wel eens kunnen kloppen.’
En toen heb je die dame gebeld?
‘Zo simpel was het niet. Haar naam was niet te vinden op Google. De wijkagent wist wie het was, maar kon niet veel over haar vertellen. Uiteindelijk hebben we onze gegevens achtergelaten bij de woningbouwvereniging, en toen heeft de zoon van deze vrouw ons teruggebeld. Eerst vond hij het een beetje gek dat wij zo met die kerstballen bezig waren, maar later heeft hij ons samen met zijn vrouw het hele levensverhaal van zijn moeder verteld. Zijn moeder was 92 en dementerend. Ze had heel veel meegemaakt in haar leven en was nu net naar een verpleeghuis verhuisd. Heel zorgvuldig hadden ze het huis uitgeruimd, en steeds nagedacht of ze wel de goede beslissing namen. Uiteindelijk kwamen ze in het schuurtje nog allemaal spullen tegen van zijn vader, die al twintig jaar dood was. Ook de kerstballen waren daarbij. Ze hadden geen puf meer al deze spullen uit te zoeken, en hebben die toen maar aan de straat gezet.’
Uiteindelijk hebben jullie de eigenaresse ook nog opgezocht.
‘Ja, we zijn met wat lekkers en een kerstster langsgegaan in het tehuis. Ik had een paar kerstballen meegenomen. Van vroeger wist ze nog heel veel, maar van kort geleden bijna niets meer. Ik geloof dat ze het gezellig vond, ze heeft heel veel verteld. Ik heb haar familie nog een paar keer gevraagd of ik de kerstballen zou teruggeven, maar ik mocht ze houden. Nu heb ik er een boom mee opgetuigd in het Amsterdam Museum, op de locatie Museum Willet-Holthuysen. Die boom is nu t/m 4 januari te bewonderen.’
Wat vond je het mooiste aan deze zoektocht?
‘Heel veel mensen hebben meegeholpen. Dat vind ik heel mooi: het was een heel eenzaam kerstverhaal, over een vrouw die vertrokken was zonder dat iemand het gemerkt had. Uiteindelijk hebben de kerstballen heel veel mensen bij elkaar gebracht. Dat vind ik een mooie kerstgedachte.’
Het volledige verhaal van Tonnie en Margot verscheen in Volkskrant Magazine. Je leest het hier. Foto’s: Antonia Hrastar
De doos met kerstballen is van de ex schoonmoeder van mijn man simon lakeman oma is nu 92 en ze heeft het erg naar haar zin in het tehuis ja dit verhaal is erg leuk ook dat de kerstballen nu in het museum te zien zijn grt wil en simon lakeman mario is haar kleinzoon die heel veel voor haar doet top hoor