Jan Eef goes ‘Jan Rap’
Mooi dat ook theaterscholen onze buurt steeds vaker weten te vinden. Jan Eef ging naar de toneelvoorstelling Jan Rap en z’n maat in MidWest, naar het boek van Yvonne Keuls. Het stuk draait om een opvanghuis voor ontspoorde jongeren. Tot en met 4 januari kun je het prachtige toneelstuk nog gaan zien!
Anouk van Doornen
Yvonne Keuls was begin jaren ’70 een gevierd schrijfster. Met haar televisiebewerkingen van Couperus en Vestdijk kreeg ze veel waardering bij het Nederlandse publiek. Als ze wilde, kon ze nog jaren met deze ‘papieren mensen’ uit de oude toneelstukken aan de slag, maar in plaats daarvan besloot ze het roer radicaal om te gooien. Keuls, die altijd een hart heeft gehad voor de problemen in de samenleving, kon het niet verdragen dat er buiten jongeren rondliepen die diep in de problemen zaten. Zo begon ze als sociaal werker in een nieuw opvanghuis voor ontspoorde jongeren. Een groep academici wilden midden in de antiautoritaire jaren ’70 een veilige thuishaven creëren voor zwerfjongeren. Dit bleek nog niet mee te vallen. De jongeren waren vaak ernstig getraumatiseerd, verslaafd en moeilijk te hanteren. Haar belevingen in het opvanghuis waren de basis voor haar boek Jan Rap en z’n Maat. Het boek werd een nationale hit en is sindsdien vele malen als toneelstuk opgevoerd. Tot en met 4 januari is het stuk te bekijken in MidWest (Cabralstraat 1). Onder regie van Hans Breetveld zetten 12 leerlingen van Theaterschool De Trap een heftig, shockerend, maar ook ontroerend toneelstuk neer.

“Louis, die met een duikbril op naar de kelder gaat om flessen tegen de muur stuk te gooien, is niet alleen agressief, maar vooral wanhopig.”
Onmacht, vertwijfeling, maar ook veel humor
Theaterschool de Trap heeft iets bijzonders gedaan met het decor van Jan Rap en z’n maat. Het publiek zit om de gemeenschappelijk leefruimte van het jongerencentrum heen. Aan de zijkanten staan vier stapelbedden. Omdat het publiek rondom het decor is opgesteld, zit je letterlijk middenin de verwikkelingen en krijg je meerdere scènes tegelijk mee. Dingen die zich aan het oog van de groepsleiders ontrekken, zijn voor het publiek wel zichtbaar. Terwijl de ene jongere wordt gekalmeerd aan de eettafel, ligt de ander wanhopig op bed te huilen. Geschreven vanuit de beleving van de jongeren en in de taal van de straat, komen de jongeren uit Jan Rap heel dichtbij. Neem Gemma, een onhandelbare straatkat met een plat Haags accent. Zij wil eigenlijk niets liever dan een thuis. Ook Louis, die met een duikbril op naar de kelder gaat om flessen tegen de muur stuk te gooien, is niet alleen agressief, maar vooral wanhopig. De titel Jan Rap en z’n maat doet ouderwets aan, maar de thematiek is nog altijd actueel: falende jeugdhulpverlening, jongeren die met de ziel onder de arm van tehuis naar tehuis worden gestuurd. Dit zijn jongeren die zich afzetten tegen de zorg van hulpverleners, maar intussen hulpeloos zijn in de wereld daarbuiten. Jan Rap en z’n maat van Theaterschool De Trap is een prachtig stuk die met een combinatie van realisme, rauwe emotie en goede humor weet te raken!
Bekijken?
Jan Rap en z’n maat speelt nog tot en met 4 januari (m.u.v. nieuwjaarsdag) in MidWest. Kijk hier voor de agenda, promofilms en meer informatie.